haber
Kullanıcı Adı
Şifre

Makro Veriler   Kalkınma ve Hükümet Programları

6.9.2021

2022-2024 Dönemi Orta Vadeli Program (OVP) Yayımlandı (I)

3 yıllık dönemde Türkiye ekonomisinin yıllık ortalama yüzde 5,3 büyümesi öngörülüyor. Büyümenin 2021 yılında yüzde 9, 2022'de yüzde 5, 2023 ve 2024'te ise yüzde 5,5 olması hedefleniyor. Fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesi amacıyla enflasyon hedeflemesi uygulamasına devam edilecek. Merkez Bankası tarafından para politikası araçları enflasyon görünümüne göre fiyat istikrarı hedefi gözetilerek kullanılacak. 2021'de yüzde 16,2 beklenen yıllık enflasyonun, program sonunda yüzde 7,6'ya kadar indirilmesi hedefleniyor. 2021'de yüzde12,6 olarak gerçekleşeceği tahmin edilen işsizlik oranının, 2024'te yüzde 10,9'a düşürülmesi hedefleniyor. 2020 yılında 37,2 milyar Dolar'a çıkan cari işlemler açığının, 2021 yılında 21 milyar Dolar'a inmesi ve 2024 yılında da 10 milyar Dolar'a kadar düşmesi hedefleniyor...

Uluslararası yatırım çekme süreci, Yeşil Mutabakat Eylem Planı'nda yer alan hedef ve eylemler de dikkate alınarak şekillendirilecek...

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan, Türkiye'nin 3 yıllık ekonomi yol haritası, 2022-2024  dönemi için yine eski adıyla Orta Vadeli Program (OVP) olarak 5 Eylül 2021 tarihli Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanarak, yürürlüğe girdi.

OVP'de Gayrisafi Milli Hasıla'nın (GSYH) dolar cinsinden 2021'de 801 milyar Dolar olması ve dönem sonunda 2024'te 1 trilyon doları aşması öngörülüyor. Kişi başına düşen gelirin 2021'de 9.489 Dolar olması, dönem sonunda 2024'te 11.465 Dolar'a çıkması hedefleniyor. 

3 yıllık dönemde ortalama yüzde 5,3 büyüme hedefleniyor:

OVP'de, 3 yıllık dönemde Türkiye ekonomisinin yıllık ortalama yüzde 5,3 büyümesi öngörülüyor. Büyümenin 2021 yılında yüzde 9, 2022'de yüzde 5, 2023 ve 2024'te ise yüzde 5,5 olması hedefleniyor.

Onbirinci Kalkınma Planında belirlenen öncelikli sektörler başta olmak üzere sanayide teknolojik dönüşüm sağlanacak ve daha verimli, rekabetçi bir yapı tesis edilecek. Büyümenin kaliteli, kapsayıcı ve sürdürülebilir olması için makroekonomik dengeleri gözeten ve yapısal reformlarla desteklenen kalkınma modeli uygulamasına devam edilecek. 

Makroekonomik istikrar, düzenleyici çerçeve ve iş ortamı güçlendirilerek sanayi sektöründe teknoloji seviyesi yüksek sabit sermaye yatırımları ve doğrudan yabancı yatırımlar özendirilecek. Yatırım teşvik sisteminde sadeleşme sürecine devam edilecek.

Cari işlemler açığının GSYH'ya oranının program sonunda yüzde 1'e inmesi hedefleniyor:  

2022 yılında küresel ekonominin büyüme ivmesini sürdürmesi, küresel ticaret hacminin de bu eğilime eşlik etmesi öngörülüyor. Mal ticareti ile birlikte turizmin yanısıra yazılım gibi hızlı gelişen sektörlerin öncülüğünde hizmet ticaretinin de toparlanma sağlayacağı, emtia fiyatlarında halihazırda gözlenen kuvvetli seyrin önümüzdeki yıl zayıflaması bekleniyor. Mal ihracatındaki artışın önümüzdeki dönemlerde devam etmesi, ithalatta dışa bağımlılığı azaltacak politika ve tedbirlerin uygulanması ile hizmet gelirlerinin önümüzdeki dönemde yükselmesiyle birlikte cari işlemler açığının GSYH'ya oranının kademeli şekilde azalarak 2024'te yüzde 1 seviyesine gerilemesi öngörülüyor. 

Başta Gümrük Birliği olmak üzere mevcut Tercihli Ticaret Anlaşmalarının ve Serbest Ticaret Anlaşmalarının hizmet ticareti ve dijital ticareti de kapsayacak şekilde güncellenmesi ve kapsamlarının genişletilmesi hedefleniyor. 

2020 yılında 37,2 milyar Dolar'a çıkan cari işlemler açığının, 2021 yılında 21 milyar Dolar'a inmesi ve 2024 yılında da 10 milyar Dolar'a kadar düşmesi hedefleniyor. 

Enflasyonun program sonunda yüzde 7,6'ya inmesi hedefleniyor: 

Fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesi amacıyla enflasyon hedeflemesi uygulamasına devam edilecek. Bu doğrultuda, Merkez Bankası tarafından para politikası araçları, enflasyon görünümüne göre fiyat istikrarı hedefi gözetilerek kullanılacak.

2021'de yüzde 16,2 beklenen yıllık TÜFE artışının, kademeli olarak düşürülmesi ve 2024'te yüzde 7,6'ya kadar indirilmesi hedefleniyor. 

İşsizlik:

Program dönemi boyunca istihdamın yıllık ortalama 1 milyon 170 bin kişi artması ve  işsizlik oranının kademeli olarak gerilemesi hedefleniyor. Dijitalleşme ve yeşil dönüşüm alanları başta olmak üzere geleceğin işlerine yönelik farkındalık geliştirilecek. Eğitim-istihdam-üretim ilişkisinin güçlendirilmesi için yenilikçi eğitim sektör işbirlikleri arttırılacak.

2021'de yüzde12,6 olarak gerçekleşeceği tahmin edilen işsizlik oranının, 2024'te yüzde 10,9'a düşürülmesi hedefleniyor.  

Finansal istikrar:

Finansal sistemde tasarrufların arttırılması, kaynak dağılımında etkinliğin sağlanması, sermaye piyasaları geliştirilerek finansmana erişimin kolaylaştırılması ve finansal okuryazarlığın yaygınlaştırılması suretiyle finansal istikrarın desteklenmesi amaçlanıyor.

Yeşil Dönüşüm OVP'ye girdi:

OVP'de ilk defa Yeşil Dönüşüm'e yönelik politika ve tedbirlere de yer verildi. Program döneminde, küresel değer zincirleriyle bütünleşme ve daha fazla uluslararası yatırım çekme süreci, Yeşil Mutabakat Eylem Planı'nda yer alan hedef ve eylemler de dikkate alınarak şekillendirilecek. 

Sanayi, ticaret, ulaştırma, çevre ve enerji alanlarında yeşil dönüşüm ve döngüsel ekonomiye geçişi destekleyici yeni yaklaşımlar, dış finansman imkanları da dikkate alınarak destek ve kredi teşvik mekanizmaları çerçevesinde hayata geçirilecek. Yeşil dönüşümü hızlandırmak amacıyla Ar-Ge çalışmaları desteklenerek yeşil üretim için gerekli teknolojiler geliştirilerek yaygınlaştırılacak. Finansal sektörün düzenleyici çerçevesi sanayinin yeşil dönüşümünü kolaylaştıracak şekilde geliştirilecek. 

OVP'de yer alan 3 yıllık makroekonomik hedefleri aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.

TEMEL EKONOMİK BÜYÜKLÜKLER

2020

2021 (GT)

2022 (P)

2023 (P)

2024 (P)

BÜYÜME

GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla)

5.047

6.648

7.880

9.041

10.287

GSYH (Milyar Dolar, Cari Fiyatlarla)

717

801

850

925

1.002

Kişi Başına Gelir (GSYH, Dolar)

8.597

9.489

9.947

10.703

11.465

GSYH Büyümesi (Reel, %)

1,8

9,0

5,0

5,5

5,5

Toplam Tüketim (3)

3,0

6,9

4,0

4,3

4,5

          Kamu

0,3

2,6

0,3

2,3

2,5

          Özel

3,5

7,6

4,5

4,6

4,8

Toplam Sabit Sermaye Yatırımı (3)

7,2

9,0

5,4

6,5

7,0

          Kamu

-2,5

9,3

3,2

1,8

-5,3

          Özel

8,5

9,0

5,6

7,0

8,3

Toplam Yurtiçi Tasarruf/GSYH

26,9

27,4

28,3

29,2

29,7

          Kamu

-1,0

-0,7

-0,6

-0,5

0,1

          Özel

27,8

28,1

28,9

29,7

29,6

Toplam Tasarruf - Yatırım Farkı/GSYH 

-5,0

-2,6

-2,2

-1,2

-0,7

          Kamu

-4,1

-4,0

-4,0

-3,8

-2,8

          Özel

-0,9

1,4

1,8

2,6

2,1

Toplam Nihai Yurtiçi Talep 

4,1

7,5

4,3

4,9

5,2

Net İhracatın Büyümeye Katkısı

-5,3

3,4

1,1

0,6

0,5

İSTİHDAM

Nüfus (Yıl Ortası, Bin Kişi)

83.385

84,405

85.410

86.409

87.396

İşgücüne Katılma Oranı (%)

49,3

51,4

52,4

53

53,6

İstihdam Düzeyi (Bin Kişi)

28.812

28.641

29.918

31.036

32.152

İstihdam Oranı (%)

42,8

44,9

46,1

46,9

47,8

İşsizlik Oranı

13,2

12,6

12,0

11,4

10,9

DIŞ TİCARET

İhracat (fob) (Milyar Dolar)

169,6

211,0

230,9

242,0

255,0

İthalat (cif) (Milyar Dolar)

219,5

258,0

282,7

294,0

309,0

Ham Petrol Fiyatı – Brent (Dolar/Varil)

41,4

68,7

68,3

65,1

61,8

Enerji İthalatı (Milyar Dolar)

28,9

40,6

42,5

43,0

43,6

Dış Ticaret Dengesi (GTS tanımlı, Milyar Dolar)

-49,9

-47,0

-51,8

-52,0

-54,0

Dış Ticaret Hacmi / GSYH (%)

54,3

58,6

60,4

58,0

56,3

CARİ İŞLEMLER DENGESİ

         

Seyahat Gelirleri (Milyar Dolar)

10,2

17,0

25,0

30,0

33

Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar)

-37,3

-21,0

-18,6

-13,5

-10,0

Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)

-5,2

-2,6

-2,2

-1,5

-1,0

Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi (Milyar Dolar)

-14,9

-17,9

-12,0

-6,5

-3,0

Altın Hariç Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)

-2,1

-2,2

-1,4

-0,7

-0,3

ENFLASYON

GSYH Deflatörü

14,8

20,9

12,9

8,8

7,9

TÜFE Yıl Sonu % Değişme

14,6

16,2

9,8

8,0

7,6

GT: Gerçekleşme Tahmini, P: Program

Yıllık Rapor